Nếu bạn là một người yêu thích viết lách và xây dựng kịch bản cho những bộ phim hoặc các chương trình truyền hình. Thì biên kịch freelance sẽ là một lựa chọn nghề nghiệp phù hợp với bạn . Vậy thế nào là một biên kịch và làm sao để tỏa sáng với vai trò là một biên kịch tại Việt Nam ?
Thế nào là biên kịch và một số vị trí biên kịch tại Việt Nam
Biên kịch là gì ?
Các nhà biên kịch là những người xây dựng nội dung và cốt truyện cùng với tuyến nhân vật cho các bộ phim, các kịch bản quảng cáo hay các chương trình truyền hình.
Biên kịch tại Việt Nam thường làm việc tự do theo hợp đồng và kịch bản được xây dựng chính là sản phẩm được bày bán của họ.
Các biên kịch tự do sẽ nhận được thù lao sau khi kịch bản được hoàn thành và được bán cho các nhà đầu tư hoặc các nhà làm phim có nhu cầu. Nếu kịch bản không đạt yêu cầu hoặc không được xây dựng thành thành phẩm, đó sẽ là một kịch bản chết.
Công việc mang đầy tính tự do này có thể cung cấp cho biên kịch tại Việt Nam sự linh hoạt trong công việc và cơ hội làm việc cùng với nhiều dự án độc đáo và thú vị, đồng thời đây cũng sẽ công việc kích thích tư duy và khả năng sáng tạo của bạn.
Vị trí công việc cho biên kịch tại Việt Nam
Với một biên kịch freelance, đây sẽ là một số vai trò công việc mà người xây dựng kịch bản có thể tham gia thực hiện, cùng với một số kĩ năng và kiến thức cần thiết cho từng vai trò công việc biên kịch tại Việt Nam :
- Người chạy chương trình
Về cơ bản người chạy chương trình là người viết kịch bản chính cho chương trình, nắm quyền kiểm soát sáng tạo đối với toàn bộ quy trình sản xuất của một chương trình truyền hình. Trong một số trường hợp, người chạy chương trình có thể chịu trách nhiệm dưới vai trò nhà sản xuất của chương trình, giao các kịch bản cho nhân viên biên kịch cấp dưới để hoàn thiện.
Trong các tình huống khác, người chạy chương trình về cơ bản có thể là người biên tập cuối cùng, điều chỉnh lại các chi tiết trong khi xây dựng kịch bản sao cho phù hợp nhất, truyền tải được nội dung chương trình một cách trọn vẹn nhất.
Làm tốt công việc của một người chạy chương trình, bạn sẽ được trải nghiệm và học hỏi thêm nhiều kinh nghiệm thực tế khi sản xuất toàn bộ một chương trình truyền hình “dài hơi” mà không phải chỉ dừng lại ở việc viết kịch bản thông thường. Đây sẽ là một vị trí công việc thú vị và mang tính thử thách cho các biên kịch tự do yêu thích sáng tạo nội dung, trải nghiệm những điều mới.
- Biên kịch phim truyện
Vai trò của một biên kịch phim trong ngành sản xuất truyền thông có thể là một vai trò mang tính chất cá nhân, bạn thường xây dựng kịch bản hoàn toàn trên ý tưởng của bản thân. Các nhà biên kịch phim tự do có thể chuyển thể kịch bản từ một cuốn sách, truyện ngắn, hoặc tác phẩm viết khác hoặc tự sáng tác, đôi khi có thể nhận được ý kiến đóng góp từ đạo diễn hoặc nhà sản xuất.
Xây dựng kịch bản phim là một quá trình làm việc cần rất nhiều sự đầu tư và sáng tạo, vì vậy một biên kịch phim truyện cần là một người viết “chắc tay“ khả năng ngôn ngữ súc tích nhưng hiệu quả. Các biên kịch phim truyện giỏi thường rất được chào đón và nhận được nhiều đơn hàng yêu cầu.
Ngoài ra, các biên kịch phim truyện tự do còn có thể đảm nhận thêm vai trò viết kịch bản cho các video quảng cáo, các video ngắn hoặc viết kịch bản cho các clip viral đặc sắc. Xây dựng kịch bản phim truyện là một vị trí công việc khá quen thuộc với đại đa số các biên kịch tại Việt Nam, nhưng đây vẫn sẽ là một vị trí phù hợp cho các biên kịch freelance yêu thích viết kịch bản và xây dựng cốt truyện với những nội dung hấp dẫn người xem.
- Bác sĩ “ kịch bản “
Đây vẫn là một vị trí công việc khá mới mới đối với các biên kịch tại Việt Nam. Thông thường ngay trên trường quay sẽ có các giai đoạn cần phải sửa chửa kịch bản ngay lập tức như những phân đoạn có những đoạn đối thoại giữa các nhân vật chưa phù hợp hoặc những đoạn cần thay đổi bổ sung diễn viên.
Một số đoàn phim có thể đã thuê ngoài các dịch vụ viết kịch bản riêng hoặc mua lại những kịch bản có sẵn, đây sẽ là lúc các ” bác sĩ “ kịch bản được tuyển dụng, nhằm chỉnh sửa cũng như xây dựng lại kịch bản sao cho phù hợp với nhu cầu quay chụp của đoàn phim .
Nếu bạn là một cây viết chú trọng chi tiết, tỉ mỉ và có tài biến hóa ngôn từ linh hoạt, đây chắc chắn sẽ là công việc biên kịch freelance phù hợp với bạn.
Biên kịch tại Việt Nam có thể tham gia thực hiện nhiều vai trò công việc khác nhau chứ không chỉ dừng ở vị trí một người xây dựng kịch bản phim truyện thông thường như nhiều người vẫn nghĩ. Tùy theo năng lực và sở thích riêng biệt mà các biên kịch tự do có thể lựa chọn một vị trí công việc biên kịch phù hợp với mình .
Các tố chất của một nhà biên kịch
Để trở thành một biên kịch tại Việt Nam, ngoài các công việc xây dựng kịch bản thông thường, các biên kịch freelance còn phải có các tố chất nhất định để có thể hỗ trợ bản thân hoàn thành công việc một cách tốt nhất, giúp các biên kịch tự do có thể phát triển rực rỡ trên con đường sự nghiệp.
Kỹ năng viết
Đây là một kĩ năng cần thiết mà mỗi biên kịch đều cần phải có. Kỹ năng viết ở vị trí của một biên kịch freelance đòi hỏi bạn phải có những hiểu biết sâu sắc đối với câu từ và con chữ, không chỉ dừng lại ở việc viết lách cơ bản thông thường như khi bạn được học và sử dụng tại trường.
Là một biên kịch giỏi, bạn còn phải xây dựng được những tuyến nhân vật thú vị, nội dung cốt truyện phong phú đa dạng và khi xây dựng kịch bản bạn còn phải gửi gắm được những thông điệp mang đậm ý nghĩa nhân văn.
Kỹ năng viết cần được các biên kịch tự do thường xuyên rèn luyện để có thể làm phong phú thêm khả năng ngôn ngữ cũng như khả năng kiểm soát câu từ, để có thể xây dựng được các kịch bản chất lượng về mặt nội dung. Một biên kịch tại Việt Nam với kỹ năng xây dựng kịch bản điêu luyện sẽ rất được chào đón.
Năng lực sáng tạo
Năng lực sáng tạo cũng chính là một trong những điều kiện quan trọng giúp bạn trở thành một biên kịch giỏi. Không chỉ đơn thuần dừng lại ở việc viết kịch bản thông thường, các biên kịch tự do còn cần phải có một năng lực tư duy sáng tạo mạnh và một trí tưởng tượng phong phú để có thể không ngừng xây dựng được các kịch bản thú vị và thu hút người xem.
Không ngừng sáng tạo những điều mới chính là một năng lực đặc thù riêng biệt mà không phải bất kì cá nhân nào cũng có được. Nhưng bạn có thể trao dồi năng lực này của bản thân nhờ vào việc xem sách hoặc các bộ phim hay.
Thường xuyên trau dồi năng lực sáng tạo của bản thân sẽ giúp bạn phát triển kĩ năng viết kịch bản, tạo được những tình huống thú vị cũng như cốt truyện độc đáo cho kịch bản của bạn.
Sự kiên trì
Khi bắt đầu công việc của một biên kịch tự do, những khó khăn khi vừa chập chững bước chân vào nghề là những điều khó tránh phải. Với vai trò là một biên kịch tại Việt Nam, bạn cần có sự nỗ lực kiên trì không ngừng để bản thân được công nhận.
Việc viết một kịch bản cần rất nhiều thời gian và sự đầu tư về chất xám, vì vậy nếu thiếu đi sự kiên trì trong công việc sẽ khiến bạn dễ chán nản và muốn từ bỏ. Kiên trì và nhẫn nại sẽ giúp bạn có động lực vượt qua mọi khó khăn để có thể hoàn thành việc viết kịch bản một cách trọn vẹn nhất.
Với các biên kịch tại Việt Nam, việc ” có công mài sắt có ngày nên kim ” sẽ xây dựng cho các biên kịch được sự kiên trì và nhẫn nại trong công việc, không chỉ trong công việc xây dựng kịch bản mà đây còn là một tố chất tốt đẹp trong đời sống thường ngày.
Kiến thức văn hóa sâu rộng
Trong mọi lĩnh vực ngành nghề, một nền tảng kiến thức văn hóa sâu rộng sẽ luôn là một công cụ hỗ trợ đắc lực của bạn. Với một biên kịch tại Việt Nam, một đất nước với hàng nghìn năm lịch sử hình thành và phát triển cùng với một nền văn hóa đậm đà bản sắc, việc các biên kịch freelance có các hiểu biết nhất định về văn hóa sẽ là một điểm cộng lớn trong quá trình xây dựng một kịch bản bất kì của bạn.
Một biên kịch tự do với một nền tảng văn hóa đặc sắc sẽ có thể tìm được nhiều đề tài đa dạng và thú vị. Vì vậy các biên kịch tại Việt Nam cần không ngừng học hỏi và trau dồi thêm cho bản thân nhiều điều mới, nâng cao sự hiểu biết của bản thân để có thể viết và phát triển thêm nhiều kịch bản thú vị, không kém phần mới lạ.
Dưới vai trò là một biên kịch tại Việt Nam, bạn cần không ngừng trau dồi và phát triển bản thân nhằm có thể đáp ứng tốt nhất các tố chất của một nhà biên kịch giỏi. Không chỉ dừng lại ở việc bạn viết được một kịch bản hay, một biên kịch giỏi còn phải rèn luyện cho bản thân nhiều phẩm chất tốt đẹp.
Lời khuyên dành cho các biên kịch tại Việt Nam
Đối với các biên kịch tự do, sẽ không có bất kì quy tắc hoặc hướng dẫn cụ thể hỗ trợ cho các biên kịch trở nên giàu có và nổi tiếng. Tuy nhiên, dưới đây sẽ là một vài lời khuyên bổ ích giúp bạn định vị bản thân tốt hơn trên con đường dẫn đến sự thành công trong sự nghiệp biên kịch tự do của bản thân.
- Bắt đầu viết
Nếu biên kịch là nghề nghiệp mà bạn đang không ngừng theo đuổi thì hãy bắt đầu từ những điều cơ bản nhất đó là viết. Hãy bắt đầu làm quen với công việc của một biên kịch tự do là viết kịch bản hoặc viết bất kì điều gì có thể hỗ trợ nâng cao kĩ năng viết của bạn.
Không ngừng trau dồi kĩ năng viết của bản thân. Bắt đầu xây dựng những kịch bản thô của riêng mình và luôn trong tư thế sẵn sàng đưa nó ra thế giới.
- Tìm hiểu các doanh nghiệp truyền thông
Với các biên kịch tại Việt Nam, hãy theo dõi các doanh nghiệp truyền thông để tìm hiểu về những chương trình truyền hình đang “hot”, những kịch bản nào đang được bán và ai là người chỉ đạo đứng sau các dự án.
Bạn cũng nên đọc thêm các kịch bản phim khác, từ những kịch bản phim ngắn đến các kịch bản phim nổi tiếng — càng nhiều càng tốt. Tìm hiểu cách làm việc của các nhà biên kịch tự do khác là cách tốt nhất để xem công việc đó được thực hiện như thế nào.
- Tìm kiếm một công việc trong ngành truyền thông
Nếu bạn muốn trở thành một biên kịch chuyên nghiệp trong tương lai, hãy bắt đầu từ công việc nền tảng trong ngành truyền thông như một trợ lý sản xuất hay một trợ lý biên kịch.
Bắt đầu từ những vị trí hỗ trợ có thể giúp bạn có cái nhìn khái quát cũng như nắm được tổng quan quy trình sản xuất một chương trình truyền hình, quy trình từ kịch bản thô đến thành phẩm của một bộ phim. Hoạt động tốt dưới vai trò của các công việc này có thể giúp bạn tiếp cận được các đạo diễn, các nhà sản xuất, tạo cơ hội xuất hiện cho kịch bản của bạn.
- Không ngừng học hỏi
Với vị trí biên kịch tại Việt Nam, theo đuổi một bằng tốt nghiệp cử nhân về chuyên ngành biên kịch là một điều không quá cần thiết. Tuy nhiên không vì vậy mà bạn từ bỏ học vấn của mình, các biên kịch tự do có thể lựa chọn tham gia các khóa học ngắn về kĩ năng xây dựng kịch bản, kĩ năng biên tập tại các trường chuyên về sản xuất truyền thông chuyên nghiệp.
Đây sẽ là một phương thức tuyệt vời giúp các biên kịch tại Việt Nam tìm hiểu cấu trúc và hình thức để xây dựng một kịch bản chuyên nghiệp. Các biên kịch freelance cũng có thể đọc thêm các cuốn sách hướng dẫn viết kịch bản để học hỏi thêm nhiều kiến thức.
- Xây dựng một hội nhóm
Xây dựng một hội nhóm cùng với các biên kịch chuyên nghiệp tại Việt Nam. Bạn có thể cùng nhau thảo luận và tranh luận về ý tưởng cốt truyện cho một chương trình truyền hình hoặc các tình huống mới lạ trong cốt truyện kịch bản của bạn.
Đây là một cách tuyệt vời để chia sẻ ý tưởng, rèn luyện kĩ năng làm việc theo nhóm và luyện viết sáng tạo. Các biên kịch tại Việt Nam có thể chủ động tham gia vào các group hoặc theo dõi các Fanpage về nghề biên kịch để có thể tìm kiếm cũng như gặp gỡ thêm những biên kịch tự do có cùng chí hướng với mình.
Là một biên kịch tại Việt Nam, tìm hiểu các vị trí công việc sẽ giúp định hướng tương lai của bạn trở nên thuận lợi và dễ dàng hơn. Đồng thời bạn cũng nên đánh giá bản thân xem mình có các tố chất để trở thành một biên kịch giỏi hay không, thực hiện điều này có thể giúp bạn hoạch định được một kế hoạch phát triển và hoàn thiện bản thân. Cùng với bộ lời khuyên bổ ích, các biên kịch tự do sẽ có được những bước đầu tiên vững vàng hơn trong sự nghiệp sáng tác của bản thân.
Các biên kịch tại Việt Nam có thể đón đọc thêm nhiều bài viết khác tại fanpage của Beelancer.vn :
https://www.facebook.com/beelancer.vn
Mei Luong.
